დედამიწაზე მალე “დღე და ღამე აღარ იქნება” – მეცნიერების შოკისმომგვრელი აღმოჩენა

კლიმატოლოგების თქმით, გლობალური დათბობა შეამცირებს განსხვავებას ღამისა და დღის ტემპერატურას შორის.
დედამიწაზე და მალე დღე და ღამე აღარ იქნება. აპოკალიფსურად ჟღერს. ფაქტობრივად – მზე არ გაჩერდება, მზის ამოსვლა და ჩასვლა იქნება ყოველდღე, ყველაფერი რიგზე იქნება. ღამით კი – მთვარე და ვარსკვლავები იქნებიან.

აბა, რაზეა ლაპარაკი? დღისა და ღამის ჰაერის ტემპერატურაზე. კლიმატოლოგებმა დაადგინეს, რომ განსხვავება მათ შორის თანდათან მცირდება, რაც გლობალური დათბობის ბრალია.
აქამდე მეცნიერები დიდ ყურადღებას არ აქცევდნენ კლიმატის ცვლილების ამ ეფექტს. ყველა გაანგარიშება და გრძელვადიანი პროგნოზი ითვალისწინებს საშუალო დღიურ ტემპერატურას.

იმავდროულად, განსხვავება დღისა და ღამის ჰაერის ტემპერატურას შორის მნიშვნელოვანია მრავალი პროცესისთვის. როცა შესაძლებელია, მაგალითად, კულტურების დარგვა, რომ მცენარეები არ გაიყინოს. როცა მოსავლის აღების დროა, გათბობისთვის, ჯანმრთელობისთვის (განსაკუთრებით ზაფხულის სიცხეში – გრილი ღამეები შესამჩნევად არბილებს სითბოს ზემოქმედებას სხეულზე, მაგრამ თუ ღამით სიცხე არ ჩაცხრება, ეს უკვე უფრო რთული იქნება).

ამ მომენტის საფუძვლიანად შესწავლა გადაწყვიტეს აშშ-ს, იაპონიისა და ჩინეთის რამდენიმე უნივერსიტეტის მეცნიერებმა. მათ აიღეს სუპერკომპიუტერი იაპონიის ცუკუბას უნივერსიტეტიდან, შექმნეს ძალიან დეტალური პროგნოზის მოდელი – გარჩევადობით 2 კვადრატული მეტრი. კმ (როგორც წესი, კლიმატის მოდელები იყენებენ 100 კვ.კმ გარჩევადობას). მონაცემები ტემპერატურისა და ამინდის სხვა პარამეტრების შესახებ 21-ე საუკუნის დასაწყისში, 2005-2014 წწ. და კლიმატის ცვლილების სცენარები ამ საუკუნის ბოლოსთვის. ასევე გათვალისწინებული იყო ნალექების რაოდენობა და ნიადაგის ტენიანობა.

რა დასკვნა გამოიტანეს? ტემპერატურა მოიმატებს როგორც დღის, ასევე ღამის საათებში. თუმცა ეს სიახლე არ არის. გაირკვა, რომ დღისით ტემპერატურა ოდნავ უფრო ნელა მოიმატებს, ვიდრე ღამისა და ეს მოხდება დედამიწის ძალიან ბევრ რეგიონში.

მიზეზი ღრუბლებშია. ისინი ხელს უშლიან მზეს ჰაერის გაცხელებაში დღის განმავლობაში. ღამით კი პირიქით, ისინი დაიცავენ დედამიწას სწრაფი გაციებისგან. შედეგად, სხვაობა დღისა და ღამის ტემპერატურას შორის ნაკლები იქნება, ვიდრე ახლაა. ბევრია? არც ისე ძალიან – 0,25 – 0,5 გრადუსით. მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტი ციფრები დამოკიდებულია ადგილობრივ მახასიათებლებზე.

– ძალიან რთულია იმის პროგნოზირება, თუ როგორ შეიცვლება ღრუბლიანობა გლობალური დათბობის გამო, – აღიარებს დევ ნიიოგი ტეხასის უნივერსიტეტიდან (აშშ).

მაგრამ ამავე დროს ძალიან მნიშვნელოვანია, – დარწმუნებულია მისი კოლეგა, ცუკუბას (იაპონია) უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორი, ზოან კუანგ ვანი. – ღრუბლები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ დღის განმავლობაში ტემპერატურის ცვლილებებში, რადგან ისინი გავლენას ახდენენ როგორც მზის რადიაციის რაოდენობაზე, ასევე დედამიწის ზედაპირს ან ოკეანესა და ატმოსფეროს შორის სითბოს გაცვლაზე. ხოლო დღისა და ღამის ჰაერის ტემპერატურას შორის სხვაობა მნიშვნელოვანია ადამიანის, ცხოველისა და მცენარეების სიცოცხლისთვის.

წყარო: primetime.ge